Nowe stawki za odpady od kwietnia 2021
NOWE ZASADY i STAWKI OPŁAT ZA ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH
Od kwietnia 2021 r. w Warszawie obowiązują nowe zasady naliczania opłat za gospodarowanie odpadami – stawki uzależnione są od ilości zużytej wody.
23 września br. weszła w życie zmiana ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zgodnie z dodanym przepisem art. 6j ust. 3f, w przypadku metody ustalenia opłaty od ilości zużytej wody wysokość opłaty nie może przekroczyć 7,8% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za gospodarstwo domowe. Jednocześnie, zgodnie z art. 5 Ustawy nowelizującej, gminy do końca 2021 r. muszą dostosować Uchwały dotyczące wysokości opłat ponoszonych przez mieszkańców do zmienionych przepisów. Wobec tego, do czasu zmiany Uchwał obowiązują dotychczasowe zasady, a wysokość ponoszonych opłat nie ulega zmianie.
8 lipca 2021 roku na posiedzeniu niejawnym, Sąd stwierdził nieważność podjętych uchwał wprowadzających metodę ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi uzależnioną od ilości zużytej wody.
Poznanie motywów rozstrzygnięcia będzie możliwe dopiero po sporządzeniu przez Sąd uzasadnień w poszczególnych rozpoznawanych sprawach.
Wyrok nie jest prawomocny, miastu przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Dotychczasowe przepisy nadal obowiązują i dla mieszkańców nie ma w tym momencie żadnych zmian w opłatach.
DLACZEGO WPROWADZAMY SYSTEM ZALEŻNY OD WODY?
Warszawiacy wielokrotnie zgłaszali, że obowiązująca do 31 marca 2021 r. metoda naliczania – ryczałt - była niesprawiedliwa. Nie brała np. pod uwagę, ile osób zamieszkuje lokal.
Wprowadzone przez rząd i parlament przepisy nie pozwalają na zastosowanie metody uzależniającej wysokość opłaty za odpady od ilości produkowanych śmieci. Zgodnie z przepisami, gminy mają do wyboru cztery metody naliczania stawek:
-
od powierzchni mieszkania,
-
od zużycia wody,
-
od osoby,
-
od gospodarstwa domowego.
Od kwietnia 2021 r. w Warszawie obowiązuje najbardziej sprawiedliwe rozwiązanie spośród przewidzianych przez ustawodawcę – rozliczanie opłat od ilości zużytej wody.
Metoda rozliczeń uzależniona od zużycia wody jest jedyną metodą dającą mieszkańcom możliwość wpływu na wysokość opłaty. Każdy z nas, poprzez racjonalne i odpowiedzialne korzystanie z wody i jej oszczędzanie, może obniżyć swoje rachunki za odpady.
Oszczędzanie wody będzie miało także pozytywny wpływ na środowisko. W obecnej sytuacji zmian klimatycznych, coraz częstszych susz i wyższych temperatur jest to szczególnie ważne.
Przyjęta metoda naliczania opłat sprawdza się także w okresach sezonowych, kiedy zmienia się liczba osób, przebywających czasowo np. studentów czy turystów.
DLACZEGO NIE NALICZAMY OPŁAT OD OSOBY?
Metoda od osoby jest w praktyce bardzo trudna do zweryfikowania dla samorządów. Władze miast i gmin nie mają prawnych możliwości sprawdzenia i kontrolowania, ile osób faktycznie zamieszkuje dane gospodarstwo. Osoby unikające płacenia za odbiór odpadów, nie deklarują zamieszkiwania w Warszawie.
DLACZEGO KOSZT ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW WZRÓSŁ?
Opłaty za zagospodarowanie odpadów rosną w całej Polsce. Gminy sąsiadujące ze stolicą, np. Jabłonna, Marki, Łomianki, Radzymin i Góra Kalwaria, również wprowadziły podwyżki opłat za odbiór odpadów. Stawki w tych gminach wzrosły już wcześniej i to nawet 4-krotnie.
* Zmiany przepisów uderzające w samorządy
Na koszt zagospodarowania odpadów komunalnych składa się wiele czynników. Większość z nich to konsekwencje nieprzemyślanych decyzji podejmowanych przez rząd i większość w parlamencie. Od 2020 r. roku gminy w całej Polsce muszą prowadzić narzuconą przepisami segregację odpadów na frakcje, co oznacza dużo wyższe koszty odbioru odpadów. W związku z tym ponad dwukrotnie wzrosła liczba kursów, jakie muszą wykonać operatorzy. To przekłada się na koszty paliwa i pracy, które są pokrywane z miejskiego budżetu.
* Ceny energii, koszty pracy
Na podwyżkę stawek za gospodarkę odpadami wpływają rosnące w latach 2016-2020 koszty:
paliwa – wzrost aż o 40%, energii elektrycznej - o aż 67% oraz płacy minimalnej - o 25%.
* Brak odpowiedzialności producentów za opakowania
W Polsce producenci opakowań, np. firmy produkujące kosmetyki, produkty spożywcze czy środki czystości, praktycznie nie ponoszą odpowiedzialności finansowej za wprowadzanie na rynek tworzyw sztucznych. Stawki są skandalicznie niskie, a cały koszt późniejszego zajmowania się odpadami spada na gminy i ich mieszkańców. W Polsce koszty utylizacji odpadów, np. butelek plastikowych, pokrywają mieszkańcy, natomiast w Niemczech czy Austrii – producenci odpadów, czyli koncerny. Opakowań jest na rynku coraz więcej, bo produkujące je firmy nie mają żadnej motywacji, by wprowadzić opakowania zwrotne - nie ma żadnych mechanizmów fiskalnych, które je do tego mobilizują.
* Miasta nie zarabiają na surowcach i recyklingu
Na rynku gospodarki odpadami jest coraz więcej surowców, których nikt nie kupuje lub kupuje za bezcen. Warszawa ponosi koszty za ich przetworzenie. Ceny np. papieru czy plastiku spadły poniżej zera. Kiedyś stolica otrzymywała za tonę sprzedanej foli 240 zł, obecnie miasto dopłaca firmie 240 zł. Sprzedaż tylko niektórych frakcji surowców jest opłacalna, ale tylko po dokładnym ich oczyszczaniu w miejscu sortowania.
Część firm zajmujących się odzyskiem (ok. 25%) przestała prowadzić swoją działalność przez zmianę przepisów i postawione przez rząd wymogi.
* Napływ odpadów z zagranicy do Polski
Rząd pozwolił na potrojenie ilość odpadów sprowadzonych do Polski. Producentom bardziej opłaca się kupić surowce pierwotne lub wtórne sprowadzane z zagranicy niż skupować te produkowane w kraju.
* Drastyczny wzrost opłaty środowiskowej
W 2017 r. drastycznie wzrosła tzw. „opłata środowiskowa” za wszystkie gazy lub pyły wprowadzone do powietrza oraz umieszczenie odpadów na składowisku. Do końca 2017 r. stawka wynosiła 24,15 zł, natomiast w 2020 r. stawki wzrosły aż do 270,00 zł za tonę. Przekład się to na koszty prowadzenia działalności, dlatego firmy zajmujące się zagospodarowaniem odpadów są zmuszone podnosić ceny.
Opłata z tytułu „opłaty środowiskowej” nie zasila budżetu gminy czy przedsiębiorstwa zajmującego się odbieraniem i zagospodarowaniem odpadów komunalnych, - jest przekazywana do Urzędu Marszałkowskiego.
* Kosztowne wymogi dla firm zajmujących się odbiorem odpadów
Rząd narzucił firmom zajmującym się odpadami nowe, bardzo kosztowne wymogi. Przykładowo, firmy muszą od 2019 r. instalować w swoich zakładach monitoring wizyjny o wysokiej rozdzielczości i instalacje przeciwpożarowe. Nowelizacja przepisów wyrzuciła do kosza wszystkie wydane dotychczas zezwolenia, a za nowe firmy muszą nie tylko uiścić stosowne opłaty, ale również wnieść wysoką gwarancję bankową. Te dodatkowe wymogi również mają wpływ na wzrost cen.
* Spadek mocy instalacji przetwarzających odpady w regionie
Przyczyną wzrostu opłat są też problemy ze zbytem i zagospodarowaniem odpadów. W 2019 r. w porównaniu do 2016 r. ceny za przyjęcie odpadów do instalacji przetwarzających odpady wzrosły od ponad 58% do ponad 87%. Doprowadziło do tego m.in. wyłączenie regionalnych instalacji (m.in. Radiowo) i brak Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami.
* System gospodarki odpadami musi się bilansować
Samorząd nie może dopłacać do systemu zagospodarowania odpadów komunalnych z innych źródeł. Zgodnie z przepisami nałożonymi przez ustawodawcę system musi bilansować się, tzn. koszty funkcjonowania systemu muszą być w całości pokrywane opłatami wnoszonymi przez mieszkańców i firmy.
W przypadku Warszawy to koszt rzędu 1,2 mld zł rocznie, podczas gdy w 2016 r. gospodarowanie odpadami kosztowało miasto 325 mln zł.
JAK NALICZANE SĄ OPŁATY ZA ODPADY?
Rada m.st. Warszawy zadecydowała o wprowadzeniu metody naliczania opłaty od ilości zużytej wody - wskazywanej przez mieszkańców za najbardziej sprawiedliwą spośród rozwiązań, które przewidują przepisy.
Nowa stawka opłaty miesięcznej dla właścicieli nieruchomości jednorodzinnych i wielolokalowych domów jest liczona wg wzoru: 12,73 zł x 1m3*.
Opłata jest liczona na podstawie średniego zużycia wody z 6 kolejnych miesięcy wybranych z ostatnich 12 miesięcy.
* Uwaga! Zarówno w przypadku nieruchomości wielorodzinnych, jak i jednorodzinnych, mieszkańcy nie zapłacą za wodę bezpowrotnie zużytą (czyli np. wykorzystywaną do podlewania ogródka), zmierzoną przez dodatkowy wodomierz. Będzie ona odliczona. W opłacie za odpady uwzględnia się ilość zużytej wody technicznej (używanej np. do mycia klatek schodowych). Więcej informacji znajdziesz na stronie Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji.
Miesięczne opłaty za odpady przy braku danych za zużycie wody
Jeśli w nieruchomości nie ma wodomierza głównego albo nie jest ona podłączona do sieci wodociągowej lub nie ma danych za zużycie wody za okres 6 kolejnych miesięcy, opłatę naliczymy według wzoru:
-
nieruchomość zamieszkana: liczba mieszkańców x 4 m3 wody x 12,73zł,
-
nieruchomość mieszana, dla części niezamieszkanej (np. delikatesy w kamienicy, salon kosmetyczny w bloku wielorodzinnym): normy zużycia wody wg załącznika do uchwały 676/2019 x 12,73 zł za 1m3.
-
nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, które są objęte warszawskim systemem gospodarowania odpadami komunalnymi – opłata naliczana według zadeklarowanej liczby pojemników lub worków, przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości. Sprawdź w Obwieszczeniu ile wynoszą opłaty.
Opłaty dla domków letniskowych
Obecna stawka opłaty dla domków letniskowych lub innych nieruchomości rekreacyjno-wypoczynkowych wynosi181,90 zł za rok.
Jak można odliczyć wodę bezpowrotnie zużytą?
Właściciele nieruchomości, np. domów jednorodzinnych, którzy nie są podłączeni do sieci kanalizacyjnej (korzystają z szamba), a mają dostarczaną wodę przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK), mogą instalować własne wodomierze do pomiaru wody bezpowrotnie zużytej. Pomiary z tych liczników będą podstawą do naliczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Stan początkowy i końcowy wodomierza na wodę bezpowrotnie zużytą należy wtedy dołączyć do deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Uwaga: W takiej sytuacji wodomierza mierzącego wodę bezpowrotnie zużytą nie należy zgłaszać do MPWiK w m.st. Warszawie S.A., a jedynie odpowiednie informacje zawrzeć w składanej deklaracji.
Co to jest legalizacja licznika wody?
Warto mieć pewność, że urządzenie mierzące zużytą wodę działa prawidłowo. Dlatego każdy wodomierz co 5 lat musi przejść okresowy przegląd - to tzw. legalizacja wodomierza.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami legalizacje przeprowadzane są w specjalnych punktach Głównego Urzędu Miar. Jeśli licznik nie jest uszkodzony i poprawnie mierzy przepływ wody, otrzymuje tzw. cechę legalizacyjną.
Cecha legalizacyjna jest naklejana, wypalana, drukowana lub nanoszona na plombę zawieszoną na druciku wodomierza. Ważna jest przez 5 lat, ale traci ważność w przypadku:
-
stwierdzenia, że wodomierz przestał spełniać wymagania metrologiczne i prawne;
-
uszkodzenia wodomierza;
-
uszkodzenia albo zniszczenia cechy legalizacji lub cechy zabezpieczającej.
Jeśli urządzenie nie działa poprawnie, należy je wymienić lub naprawić i ponownie zalegalizować wodomierz.
W przypadku nieruchomości, które nie są podłączone do sieci kanalizacyjnej, wskazania dodatkowego licznika nie będą brane pod uwagę przy obliczaniu opłat za zużycie wody wodociągowej.
Więcej:
https://mpwik.com.pl/view/legalizacja-wodomierza
https://mpwik.com.pl/view/wymiana-wodomierzy-odliczajcych
Pobierz materiały o nowym systemie opłat:
Ważne terminy i opłaty
Do 28. dnia każdego miesiąca wnieś opłatę za odpady. Pobierz informację o numerach kont, na które należy wnosić opłaty z tytułu gospodarowania odpadami. Podane numery kont dotyczą osób fizycznych i podmiotów prawnych składających deklaracje po raz pierwszy.
Nową deklarację złóż do 10 maja 2021 r. Obowiązek ten dotyczy właścicieli budynków jednorodzinnych, a także zarządców nieruchomości wspólnych, m.in. spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych.
Do 31 marca 2021 r. obowiązywały terminy i zasady związane z opłatą ryczałtową. Nowy kreator deklaracji już dostępny! Sprawdź jak można złożyć deklarację online.